Görüşler / GörüşmelerKültür Üreticileri
‘Kadınlar söz sahibi olmaya başlayınca, film sektöründeki erkekler kulübü yıkılacak’
‘Slow Horses’, ‘The Gentlemen’, ‘The Ministry of Ungentlemanly Warfare’ gibi yapımlarda reji asistanlığı yapan Ayşe Ecer, ‘erkekler kulübü’ sayılan dizi-film sektöründe kadın olmayı anlattı: “Kıdemli olduğum halde aynı pozisyondaki erkek iş arkadaşlarımdan az para kazandığımı öğrendiğimde dünya başıma yıkılıyor sandım. Bunun ‘istenmeden yapılmış bir hata’ olduğuna inanmaya çalışsam da gerçeğin ne olduğunu sanırım hepimiz biliyoruz.”
Daha fazla
‘Komedinin doğası, yabancılara karşı önyargıları kırıyor’
İstanbul eğlence hayatının yeni adresi İngilizce stand-up sahnesi. Neler olduğunu yerinde gördük ve aktörleriyle konuştuk. 4 aydır Türkiye’de yaşayan İranlı komedyen Rom Furcifer: “Farklılıklarımız ne olursa olsun... Tüm bu farklı insanlar kendilerini mantık temelinde aynı şeye gülerken buluyorlar. Önyargılarımızın veya yanlış anlamalarımızın ötesinde bir şey. Aslında güzel bir yemek gibi... İnsanları bir araya getiriyor ve bağlantı kurmalarını sağlıyor.”
Daha fazla
‘Keyfi engellerle savaşmaya gücümüz kalmadı’
25 yıldır işin mutfağında olan, müzik organizatörü ve menajer Serkan Fidan, festival ve konser yasaklarının sektöre etkilerini anlattı: “Artık keyfi engellerle savaşmaya, B, C, D planlarını uygulamaya inanın gücümüz kalmadı. İnsan hukuksal dayanağı oldukça zayıf, keyfi sebeplerle iptallerle karşılaştıkça kötü hissediyor. Kötü çocuk, istenmeyen evlat ya da adı her neyse…”
Daha fazla
Güncel Gelişmeler
Çevbir’den yayınevi emekçilerine davet
Çevirmenler Meslek Birliği: “Örgütlü mücadelede 17 yılı geride bırakmış, bu süreçte emekçi dostlarımızın da desteğiyle nice kazanım elde etmişken çalışma arkadaşlarımızla maddi ve manevi dayanışma içinde olmak ve deneyimlerimizi paylaşmak istiyoruz.”
İthaki Yayınevi’nde çalışan kıyımı
İthaki Yayınevi’nde “küçülme operasyonuna gidildiği” gerekçesiyle 2 kişi işten çıkarıldı. Yayınevinde huzursuzluğun had safhaya ulaştığını dile getiren yayınevi çalışanları, işten çıkarmaların devam edeceğini açıkladı.
‘Yeni doçentlik kriterleri, yayıncılık sektörümüz açısından endişe verici’
Türkiye Yayıncılar Birliği, Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Başkanlığı’nın güncellediği yeni doçentlik başvuru koşulları hakkında basın açıklaması yayımladı: “Bu yeni kriterler, Türkiye’de zor koşullarda ayakta kalmaya çalışan bağımsız yayıncılığa ve özellikle akademik dünyaya darbe vuracak, özgür düşünce ve bilim üreten kurumlar ve akademisyenler ne yazık ki bundan yara alacak ve kalıcı hasara uğrayacaktır.”
‘Devlet Tiyatroları, edilgen seyirciyi, etken oyunculara dönüştürmeye önayak olmalıdır’
Oyuncu Fırat Tanış, Tamer Karadağlı atamasının ardından gündeme gelen Devlet Tiyatroları’nın işleyişi üzerine eleştiri ve önerilerini açıkladı: “Amirin memuru ataması yoluyla yapılan sanatla sansüre, otosansüre, görevin reddine, görevin ertelenmesine, yıllardır sahneye çıkmamış memur oyuncuların bütçeden ödenmeye devam eden maaşlarına, kurum dışında ve içinde atanmayı bekleyen yeni memur oyuncu adaylarının istihdam sorununa, kaytarmaya ve istismara varırsınız.”
Siyasi Partiler
Bakan Ersoy’un 5 yıllık karnesi
Yeniden Kültür ve Turizm Bakanı olan Mehmet Nuri Ersoy’un 5 yıllık icraatlarında önce çıkanlar: Kitap ve konser yasaklarına karşı tutumu, salgında sanatçılara devlet desteği, 5 kente yayılan Kültür Yolu Projesi; ETS Tur ve bakanın otelleri; yeni AKM, Ayasofya ve davalık projeler...
CHP’de kültür Yunus Emre’ye emanet
CHP’nin yeni MYK’sında İstanbul Milletvekili Yunus Emre, Bilim, Yönetim ve Kültür Platformundan Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.
Kılıçdaroğlu’nun kültürel portresi I: Edebiyata, sinemaya, resme meraklı hesap uzmanı
Kılıçdaroğlu’nun kültürel portresinin birinci bölümünde: Ailesi ve babasının hayatındaki rolü; edebiyata ilk yakınlık, ilk şiirleri; kütüphanelerin hayatındaki önemi; 68 Kuşağı’nın sosyal demokrat üyesi; Nâzım Hikmet’in portresi; siyasete girişi ve kitapçılara, sinemaya, resim galerilerine gitmeyi özleyen lider...
Kılıçdaroğlu’nun kültürel portresi II: Adalet Yürüyüşü’nden Alevilik söylemine
Kılıçdaroğlu’nun kültürel portresinin ikinci bölümünde: Sanatçılarla birlikte Adalet Yürüyüşü; sanatçılara yönelik tavrı ve sanatçı tanımı; sansüre karşı duruşu; kadınlarla ilgili görüşleri ve Hanımcılık; ‘Ben Aleviyim’ videosu ve Dersim Katliamı’na bakışı...
Parti Programlarında Kültür
İyi Parti’nin seçim beyannamesinde kültür
İYİ Parti’nin seçim beyannamesinde toplumsal cinsiyet eşitliği üzerinde durulurken, LGBTİ+’ların haklarından söz edilmediği görülüyor. Laiklik ve inanmama özgürlüğü, farklı dini ve etnik kimliklere yönelik bir ifade de yer almıyor.
Sol partilerin seçim bildirgelerinde kültür
Emek Partisi, SOL Parti, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Partisi ve Yeşil Sol Parti seçim bildirgelerini açıkladı. Seçimde solu temsil edecek partilerin bazıları kültüre ayrı parantez açtı, bazıları temel hak ve özgürlüklerle yetindi.
Yeşil Sol Parti’nin bildirgesinde vurgu kültürde
Yeşil Sol Parti seçim bildirgesinin kültür temelinde yazıldığı söylenebilir. Toplumsal cinsiyet eşitliğine, çokkültürlülüğe, ifade özgürlüğüne, kültürel haklara ve laikliğe vurgu var. Kültürle ilgili doğrudan vaatler de sıralanıyor.
HÜDA PAR programında kültür
Hür Dava Partisi, Aralık 2012’de kuruldu. Yürürlükteki program 2021 yılında kabul edildi. Bu metinde yalnızca kültür politikalarına ayrılan bölüm değil; baştan sona, programda kültürle ilişkili tüm ifadelerin dökümü yer almaktadır.
Akademisyenler
‘LGBTİ+’ları savunan cesur bir ana muhalefete ihtiyacımız var’
Akademisyen İdil Engindeniz, LGBTİ+ hakları odağında iktidarın ve muhalefetin tavrını değerlendirdi: “Maalesef Türkiye’de hâlâ LGBTİ+ hareketin, LGBTİ+ insan haklarının arkasında durabilecek bir muhalefet zeminine sahip değiliz. Dolayısıyla iktidar için LGBTİ+’lar en kolay lokma haline geldi. Kendini en çok değiştirip dönüştürmesi gereken CHP. Daha cesur bir ana muhalefete ihtiyacımız var.”
Kirli kalkınmanın mega projeleri
Doç. Dr. Elif Koparal, seçim sonrasında yeniden gündeme gelen, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Çeşme Turizm Projesi’ni, dava sürecini, bölgenin ekolojik ve arkeolojik önemini yazdı: “Proje, büyük bir imar faaliyeti. Gölkaya’da bir havaalanı, Alaçatı sulak alanında bir marina, lüks konutlar, otel kompleksleri, golf sahaları ve AVM. Diğer bir deyişle İzmirlinin kapısından dahi zor girebileceği devasa bir lunapark.”
Kültür, enkaz ve moloz…?
Doç.Dr. Elif Koparal’ın, “Cumhuriyetin II. Yüzyılında Kültür ve Sanatın Geleceği” sempozyumunda, ‘Devlet ve Sanat İlişkisi’ oturumunda yaptığı sunumu aktarıyoruz. Sempozyum 6-7 Mayıs tarihlerinde İzmir’de, İzmir Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde düzenlendi.
Seçim kampanyalarında sosyal medya faktörü
Bugünün yeni siyasi arenası sosyal medya, yaklaşan seçimleri nasıl etkileyebilir? Siyasi liderler sosyal medyayı seçim kampanyalarında nasıl kullanıyor? Dr. Rafet Aykut Akay’ın görüşleriyle sosyal medyanın yürütülen kampanyalardaki rolünü ve etkilerini inceledik:
Kültür Üreticileri
‘Kadınlar söz sahibi olmaya başlayınca, film sektöründeki erkekler kulübü yıkılacak’
‘Slow Horses’, ‘The Gentlemen’, ‘The Ministry of Ungentlemanly Warfare’ gibi yapımlarda reji asistanlığı yapan Ayşe Ecer, ‘erkekler kulübü’ sayılan dizi-film sektöründe kadın olmayı anlattı: “Kıdemli olduğum halde aynı pozisyondaki erkek iş arkadaşlarımdan az para kazandığımı öğrendiğimde dünya başıma yıkılıyor sandım. Bunun ‘istenmeden yapılmış bir hata’ olduğuna inanmaya çalışsam da gerçeğin ne olduğunu sanırım hepimiz biliyoruz.”
‘Keyfi engellerle savaşmaya gücümüz kalmadı’
25 yıldır işin mutfağında olan, müzik organizatörü ve menajer Serkan Fidan, festival ve konser yasaklarının sektöre etkilerini anlattı: “Artık keyfi engellerle savaşmaya, B, C, D planlarını uygulamaya inanın gücümüz kalmadı. İnsan hukuksal dayanağı oldukça zayıf, keyfi sebeplerle iptallerle karşılaştıkça kötü hissediyor. Kötü çocuk, istenmeyen evlat ya da adı her neyse…”
Yasakların yasaklanacağı günün özlemiyle…
Müzik yazarı Murat Meriç, yasaklarla dolu tarihimizi ve bugün vardığımız yeri yazdı: “Umudunu her dem diri tutan bir insan olarak bu cümleyi kurmayı hiç istemiyorum ama durum sahiden vahim. Tek çare yan yana gelmek ve ses çıkarmak. Sustuğumuz sürece bu yasaklar sürecek, üzerine yenileri eklenecek. Şu an herkes Zeytinli Rock Festivali için plan yapıyor. Peki bu festivalin yasaklanmayacağını nereden biliyoruz? Yasaklanırsa ne yapacağız? Bunları düşünmenin zamanı geldi, geçiyor.”
‘Türkiye’de ne yaşanıyorsa ailemde yaşanıyor gibi hissediyorum’
11 ülkeden sanatçının eserlerinin sergilendiği ‘Ev’ sergisinin küratörü Darico Hasaya ile sergiyi ve göçmen bir sanatçı olarak Türkiye’deki deneyimlerini konuştuk: “Rusya, Gürcistan ve Türkiye, bu ülkeler için sonsuza kadar kan ağlayacağım. Türkiye’de ne yaşanıyorsa ailemde yaşanıyormuş gibi hissediyorum. Ama Türkiye benim nihai varış noktam değil.”
Meslek Örgütleri
‘Turizm amacıyla inşa edilen kent vitrine döner’
TMMOB Mimarlar Odası Hatay Şube Başkanı Mustafa Özçelik: “Buradaki yaşamı tarif eden herkesi yeniden inşa sürecinin planlamasına taşıyabilmemiz lazım. Onun için bu zor bir süreçtir, zaman alır. ‘Tarihi binaları yeniden inşa edeceğiz, ihya edeceğiz’ diyorlar. Mesele sadece tarihi binaları yapmak değil, o tarihi binayı yaşatan insanların buraya dönmesini sağlamak. Yoksa kent bir vitrine döner.”
Depremler sonrası sinema sektöründe örnek örgütlenme
6 Şubat depremlerinin ardından sinema sektöründen 20’den fazla meslek birliği, sendika, dernek ve vakıf bir araya gelerek Film Sektörü Afet Koordinasyon Kurulu’nu oluşturdu. Sinema TV Sendikası Genel Sekreteri Damla Kırkalı, Oyuncular Sendikası Genel Sekreteri Sercan Gidişoğlu ve Sinema Eseri Yapımcıları Meslek Birliği (SEYAP) Yönetim Kurulu Üyesi Yamaç Okur, kurulu, yapılacak çalışmaları ve izlenimlerini Kültür Meclisi’nde anlattı.
‘Yapımların içerikleri RTÜK baskısıyla çok sığ’
RTÜK üyesi İlhan Taşcı: “Türkiye’deki yapımların içerikleri artık RTÜK korkusu/baskısıyla çok sığ; belli konularla kısıtlı. Bir dizi boyunca en az 20 kişi ölüyor, silahlar hiç susmuyor. Kadına şiddetin her türlüsünü görebiliyorsunuz ekranda. Tüm bunların altında RTÜK’ün yayınlara değil, yayıncılara göre davranması yatıyor. Aynı içerik iktidarı öven kanalda yayınlandığında ceza almayabiliyor, ama eleştiren kanalın ceza almama olasılığı bile yok.”
Yazılı Kültürü Koruma Kanunu neleri kapsıyor?
Yayıncıların, ‘Acil 2022 Çağrısı’ karışık buldu mu? Kitap üretimi ve satışları neden düştü? Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda nasıl bir değişiklik yapılması isteniyor? Bakanlığa sunulan Yazılı Kültürü Koruma Kanunu neleri kapsıyor? Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk yanıtladı.
Kültür Kuruluşları
‘İzmir’in kültürel değerleri için risk yönetim çalışmaları yürütülmeli’
İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanlığı ekibiyle İzmir’in kültürel ve doğal mirasını afet risklerinden korumak için yürüttükleri çalışmaları, kültürel ve doğal mirasın korunmasının önemini ve kişilere, kurumlara düşen görevleri konuştuk.
‘Antakya’yı bilmeyenler Kültür Yolu kullanabilirler’
Arkeolog, Antakya Kültürel Mirası Koruma Derneği kurucu Başkanı Kenan Yurttagül: “Kültürel anlamda bu kadar zengin bir şehirden bahsediyoruz, siz içinden yol mu geçireceksiniz? Nasıl bir yol yapacaksınız? Hangi yol bu, neyi kastediyorsunuz? Kültür Yolu’nu bir anlatsınlar, biz de bilelim.”
‘Bir gün geri döneceğiz ama o günler nasıl gelir?’
Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Fadi Hurigil: “Bırakın vakıf başkanı olmayı, bir insan, bir Antakyalı olarak ilk önce insanların insanca yaşayabileceği ortamın, o koşulların oluşturulmasını diliyorum. Eğer eski Antakya’yı hatırlamak istiyorsak, bütün inanç merkezlerinin yeniden hayata kazandırılması gerekiyor. Üç semavi dindeki insanların kardeşçe yaşadığı kenti tekrar yaşatmak istiyorsak, devlet desteğinin muhakkak olması gerekiyor.”
‘Anadilleri Kültür Bakanlığı eliyle desteklenmeli’
İsmail Avcı Bucaklişi: “Devletin desteklemediği, toplumun desteklemediği herhangi bir şeyin başarılı olma şansı yoktur. Lazcanın yaşatılma gayretini sadece Lazların desteklemesi yetmez, bütün Lazlar desteklese de yetmez. Sanatçıların, aydınların, entelektüellerin, sıradan insanların da bunu desteklemesi gerekiyor. Bu destek gerçekleşirse, böyle bir ortam yaratılabilirse kültürlerin hepsi yaşayabilir.”