Böyle bir mutabakat metni açıklanmasının olumlu bir adım olduğunu düşünüyorum, faydalı buluyorum. Ama bunun altını doldurmak, pratikte bunu uygulamaya koymak şartıyla. Çünkü bugüne kadar kültürle, müzikle ilgili vaatler hep kâğıt üzerinde kaldı, nutuklarda kaldı. Ama icraata gelince hiçbiri yapılmadı. Ben kaç defa duydum bu vaatleri? Umarım bu kez eskisi gibi olmaz ve söylenenler uygulamaya koyulur.
Telif diyorlar, telif yıllardır zorbaların elinde. Yasası 30’larda çıkmış ama yeni yeni telif diyorlar. Ancak 90’dan sonra uygulanmaya başlandı yasalar ama onun altından çok sular aktı. Birçok şey değişti, dijital ortam geldi. Bir sürü eksik var. Yorumcuların, bestecilerin, söz yazarlarının, ressamların, fotoğrafçıların, aklınıza ne gelirse, sanatın her türlü alanından kişilerin paşa paşa telif hakkı vardır. Onları garantiye almak lazım.
Yıllarca Kültür Bakanlığı’yla mücadele ettik. Bakanlığın adı Kültür ve Turizm Bakanlığı. Ruhsat verdikleri otellerden telif ödemeleri alamadık. Taviz vere vere, ödemeleri gereken telifin ancak yüzde 10 – 15’ini ödüyorlar. Bizim cebimizden geçiniyorlar.
Ama hepsinden önce, müzik için özgürlük gerekir. Müzik özgürlükle üretilir, özgürlükle zenginleşir. Özgürlük yoksa telifi ne yapalım? Bir şarkıda bir siyasetçiyi yereceksin, yapamıyorsun. Çünkü başına ne geleceğini bilmiyorsun. Özgürlüğü güvence altına alamıyorsan diğerinin anlamı yok. Bizim âşıklarımız az mı çekti? Pir Sultan Abdal’ın adı yıllarca televizyonlarda anılmadı. Ruhi Su’nun, Âşık Mahzuni’nin türküleri baya dokunur topluma. Az mı çekti adamlar? Hasta olup tedavi için yurtdışına bile gidemedi. Bunlar acı değil mi? Hepsi genç yaşta gittiler. Benim içim acıyor.
Ne kadar olumsuzluk varsa hepsinin kalkması lazım. Bir nefes alalım. 70’lerde tam nefes alacaktık, 71 geldi. 80’de tuz biber etkiler. Bir daha da nefes yok. Artık bir nefes alalım.
Ben 68 kuşağıyım. O günlerde üniversite talebesiydim. Benim gördüğüm; o günden bugüne hiçbir şey değişmedi. Hep gençlerden korkan yönetim şekilleri oldu. Gelen giden fark etmedi. Hep gençlerden korkan bir politika izlendi.
Bugüne kadar hiçbiri “Gençler gelin bakalım, bu hayattan ne bekliyorsunuz, yarından ne bekliyorsunuz, bu gidişattan memnun musunuz?” demediler. Gençlerle iletişim kurmaya çalışmadılar. Hep onlara kıyafet biçmeye çalıştılar. Benim biçtiğim elbiseyi giyeceksiniz dediler. Zoraki şeyler dayattılar. Onlara hep özgürlüklerin kısıtlı olduğu bir yaşam tarzı dayatıldı. Bunun değişmesi lazım.
Müzikte şöyle bir şey vardır: Müzik hep emeklilik uğraşı gibi görülmüştür. Çünkü sigortası yok, güvencesi yok. Çocukların hiçbirine müzisyen ol demediler. Hep kısıtlama gelmiştir ailelerinden. Bugün de değişen bir şey yok.
Umarım bu kez verilen sözler uygulamaya konur, bu makus akış son bulur. Gençlerle iletişimsizlik sona erer. Onlar için iyi bir sayfa açarlar. Gençlerin kendilerini ifade etmelerini sağlayacak ortamı yaratamazsan telif olmuş olmamış, ne fark eder?
Şunu da unutmamak gerekir, devlet gençlere “Şöyle olacaksın, böyle giyineceksin, şu kıyafeti giyeceksin” dese de, tüm baskılara rağmen, her halükarda, her yeni gelen kuşak kendi yaşama biçimini, müziğini yarattı. Gençlerin bir kısmı baskılara eyvallah dese de bir kısmı “Senin istediğin gibi olmayacağım” dedi. Bizde rock müzik çıktı, şimdi rap müzik var. İster beğen, ister beğenme. Onun için gençlerin önüne baraj koymaktan, duvar örmekten vazgeçilmeli. Artık herkes internet sayesinde başkalarının nasıl yaşadığından haberdar oluyor. Gençler de görüyorlar. Onların da iyi yaşamaya hakkı var. Set çekeceğine önünü aç, yolunu aç.
Millet İttifakı’nın Ortak Politikalar Mutabakat Metni’nde, müzik alanıyla ilgili vaatlerden bazıları şöyle:
Müzik meslek birlikleriyle ülke sathında kampanyalar düzenleyerek müzik emekçilerinin ve eserlerinin kayıt altına alınmasını sağlayacağız.
İl Kültür Müdürlükleri bünyesinde müzisyenlerimizin eserlerini ücretsiz şekilde kayıt altına almalarını sağlayacak ‘ses kayıt stüdyoları’ kuracağız.
Bağımsız çalışan sanatçıların sosyal güvenlik ve emeklilik haklarıyla ilgili yaşanan sorunları gidereceğiz.
Özel kopyalama harcını meslek birlikleri aracılığı ile hak sahiplerine dağıtacağız.
Sanatçı gelirleri üzerindeki vergi yükünü hafifleteceğiz.
Sanatçının telif haklarını koruyacak; ihlalden ve korsandan korunması için her türlü tedbiri alacağız.
Mutabakat Metni’nde Kültür başlığında neler var?
#Altılı Masa#MESAM#Millet İttifakı#müzik#Ortak Politikalar Mutabakat Metni#Ortak Politikalar Mutabakatı#Telif hakları